27 BỨC ẢNH LÀM XÔN XAO NGƯỜI YÊU NGHỆ SĨ

NGUYỄN TRỌNG TẠO

Văn Cao và Nguyễn Trọng Tạo, 1993 – Ảnh Nguyễn Đình Toán

Chiều 15.11.2013, ngày Nghệ sĩ đa tài Văn Cao tròn 90 tuổi, cũng là lần đầu tiên Nguyễn Đình Toán bày triển lãm ảnh, mà toàn ảnh Văn Cao. 27 bức ảnh đen trắng chụp bằng phim âm bản như làm sống lại người nghệ sĩ đã đi xa 18 năm nay. Niềm vui, nỗi buồn, sự cô đơn, gia đình, bạn bè của người nghệ sĩ trân kính… là nỗi ám ảnh khôn nguôi trên từng bức ảnh mà Toán tâm đắc. Một cuộc triển lãm không chỉ gây bất ngờ với những người yêu nghệ thuật nhiếp ảnh, yêu Văn Cao, yêu Toán, mà còn khiến chủ nhân những bức ảnh cũng sững sờ trước công chúng của mình. Cuộc triển lãm nhỏ thôi, nhưng đã làm xôn xao công chúng và báo giới. Nhiều tờ báo đưa tin, đưa bài trang trọng. Nhiều trang mạng cá nhân gửi lên những cảm xúc và hình ảnh nóng hổi…

Nguyễn Đình Toán tặng bà Văn Cao và gia đình bức ảnh lưu niệm

Văn Cao là một nghệ sĩ, một nhà hoạt động đầy số phận rủi may. Ông nổi tiếng từ năm 16 tuổi với ca khúc “Buồn tàn thu” đẹp tuyệt vời, nổi tiếng với thơ và hoạ, nổi tiếng là tác giả Quốc ca Việt Nam… Trong những năm đất nước chia cắt, nhạc của ông vang lên trên đài phát thanh của cả 2 phía “chiến đấu” lẫn nhau. Vụ Nhân văn – Giai phẩm tuy không bị khai trừ ra khỏi đảng CS (vì là tác giả Quốc ca), nhưng ông phải sống một cuộc đời lặng lẽ, vẽ minh hoạ cho báo và viết nhạc nền cho kịch để sống, và mãi 30 năm sau mới được trở lại với Thi đàn bằng tập thơ LÁ. Ngay cả bài hát “Mùa Xuân đầu tiên” viết năm 1976 sau khi nước nhà thống nhất cũng không được thu thanh, cho mãi đến ngày ông mất mới xuất hiện trong cuốn băng VCD chân dung ông.

Nguyễn Đình Toán hiểu số phận của Văn Cao, và luôn chụp ảnh ông không biết chán. Những bức ảnh của Toán về Văn Cao đâu chỉ là ánh sáng hay bóng tối, đâu chỉ là máy tốt hay máy xấu, đâu chỉ là kỹ thuật hay không kỹ thuật… mà đó là tấm lòng vùi buồn cay đắng của nghệ sĩ với nghệ sĩ. Có lẽ vì thế mà cuộc triển lãm này của Toán đã làm chấn động lòng người…

Nhà nhiếp ảnh Nguyễn Đình Toán tặng hoa phu nhân cố nhạc sỹ Văn Cao

Tôi xem ảnh của Toán đã nhiều, nhưng vẫn bất ngờ về một số ảnh Văn Cao được công bố lần đầu. Tôi thấy cả nụ cười và nước mắt của người chụp ảnh và người “mẫu”, một người mẫu lầm lụi trong cô đơn và oai phong trong thành tựu.

Nguyễn Đình Toán còn nhiều “mẫu nghệ sĩ”. Hy vọng sau Văn Cao sẽ là những trải lòng khác của Toán.

Văn Cao

Văn Cao và Võ Nguyên Giáp

Văn Cao

Văn Cao và Mai Linh

Văn Cao và Lê Bá Đảng

Văn Cao

Văn Cao và Võ An Ninh

Văn Cao và Nguyễn Trọng Tạo, 1993 – Ảnh Nguyễn Đình Toán

Tác giả trao tặng bức ảnh chụp nhạc sỹ Văn Cao và Thiếu tướng Phạm Chuyên

Người xem triển lãm

Họa sỹ Văn Thao – con trai nhạc sỹ Văn Cao, thay mặt gia đình nói lời cảm ơn

Trước cửa phòng triển lãm “Văn Cao 18 năm trước” – Ảnh ĐĐT