ƯỚC VỌNG ĐỈNH CAO MỚI CỦA ÂM NHẠC VIỆT NAM

NGUYỄN THUỴ KHA

NTT: Hôm qua ghé quán Sơn Cầm đường Văn Cao nâng vài ly Beluga tiễn Nguyễn Thuỵ Kha và Trần Tiến lên Nội Bài bay vào Sài Gòn. Kha bảo bay vào dự hội thảo do Hội đồng lý luận TW tổ chức. Bảo Kha chuyển bài tham luận để NTT đăng trước. Xin giới thiệu cùng bạn:

Thời chống Mỹ đã để lại một tầm vóc âm nhạc sừng sững với những giao hưởng “Quê hương” (Hoàng Việt), “Miền Nam – tuyến đầu” (Chu Minh), “Đồng khởi” (Nguyễn Văn Thương), “Đuốc sống” (Nguyễn Đình Tấn), “Cuộc đối đầu lịch sử” (Vĩnh Cát).

ĐẶNG ĐÌNH HƯNG – MỘT CUỘC CÁCH TÂN THƠ ÂM THẦM

NGUYỄN THỤY KHA

Đặng Đình Hưng – Tạ Tỵ

NTT: Đặng Đình Hưng là một thi sĩ “chín muộn”. Từ một cậu học sinh trường Bưởi, rồi sinh viên trường Luật Đông Dương, rồi cán bộ tuyên huấn, đến Đoàn trường kiêm chính trị viên Đoàn văn công Nhân dân Trung ương, người ta biết đến một nhạc sĩ Đặng Đình Hưng nhiều hơn. Mãi tới tuổi “ngũ thập tri thiên mệnh”, Đặng Đình Hưng mới dốc mình vào thơ và tới khi “tạ mùa đi” ở tuổi 67, thơ ông mới thực sự chín sáng qua “Ô mai”, “Bến lạ”. Nhưng từ trong bản thể, Đặng Đình Hưng

VĨNH BIỆT NHẠC SĨ MAI SAO – Nhớ điệu nhạc múa sạp

NGUYỄN THỤY KHA

Nhạc sĩ Mai Sao

Sáng 28/2/2013 – ngày cuối cùng tháng hai năm nay – tại nhà tang lễ Phùng Hưng – Hà Nội bình dân và ấm cúng, rất đông người đã đến để tiễn đưa một nhạc sĩ chừng như vô danh trong làng nhạc Việt Nam, nhưng lại có một đóng góp khiêm nhường, rất lớn cho việc quảng bá chiến thắng Điện Biên ra thế giới. Đó là nhạc sĩ Mai Sao – người viết nhạc cho điệu múa “Sạp” lừng danh

CHÙM THƠ NGUYỄN THỤY KHA

NGUYỄN THỤY KHA
Sương khói Hồng Kông

Những cao ốc mọc núi chọc trời với núi song ca
Hồng Kông vô-lăng bên phải
mặt đất là chiều cao
bảng lảng hoàng hôn sương khói

chợt thấy mình lẫn vào sương khói ấy

NGUYỄN KHOA ĐIỀM, BƠI NGƯỢC VỀ CÕI LẶNG

NGUYỄN THỤY KHA

Tôi không nhớ bằng cách nào mà những năm đang học đại học, tôi đã biết Nguyễn Khoa Điềm là con trai nhà phê bình Hải Triều Nguyễn Khoa Văn – người đã có cuộc tranh luận ấn tượng thời Tự lực Văn Đoàn với nhà phê bình Hoài Thanh chủ đề: “Nghệ thuật vị nghệ thuật hay nghệ thuật vị nhân sinh?”. Lại còn biết anh đã tốt nghiệp Đại học Sư phạm Văn và đã vào chiến trường Trị – Thiên từ ngày đầu chống Mỹ. Có lẽ sự tìm hiểu này bắt đầu từ những bài thơ Nguyễn Khoa Điềm gửi từ chiến trường ra in báo Văn Nghệ. Hình như đó là một ám ảnh lập thể trong bài thơ “Con gà đất, khẩu súng và cây kèn”. Bẵng đi vài năm, tôi tốt nghiệp đại học rồi vào bộ đội, làm lính Quảng Trị 1972. Chính những ngày Quảng Trị, tôi mới chính thức đọc có hệ thống

NHỮNG KỶ NIỆM VỚI PHẠM DUY

NGUYỄN THỤY KHA

NS Phạm Duy – Ảnh Nguyễn Đình Toán

Hồi ấu thơ ở Hải Phòng, tôi thường nghe và thuộc nhiều bài hát qua chị gái mình, trong đó có những bài hát Phạm Duy. Không hiểu sao, dù còn nhỏ, nhưng những giai điệu như: “Tôi yêu tiếng nước tôi – từ khi mới ra đời – Mẹ hiền ru những câu xa vời à ơi …”, hay “Tình hoài hương khói bếp vương đây tình hoài hương …”, hoặc “Thuyền ơi viễn xứ xa xôi …” cứ lay động vào tâm hồn bé dại của tôi một cảm xúc mơ hồ không rõ rệt. Bẵng đi, đến ngày thống nhất tôi lại nghe Phạm Duy qua những băng cối A Kai và thấy thật dễ thương: “Đưa em về dưới mưa – nói năng chi cũng thừa – như mưa đời phất phơ – chắc ta gần nhau chưa …”,

MỘT ÔNG HOÀNG XE DUYÊN THƠ NHẠC

NGUYỄN THỤY KHA

Nhạc sĩ Hoàng Hiệp

Vẫn như còn y nguyên không khí nhớ thương kẻ Nam, người Bắc, những năm đầu sau khi hiệp định Genève ký kết, chọn con sông Bến Hải, nơi có bến Hiền Lương làm nơi phân chia hai miền Nam – Bắc. Trong không khí ấy, không khí vết thương chia cắt hai miền đang còn âm thầm rỉ máu, người dân cả nước, nhất là người dân đôi bờ chia cắt, được an ủi bằng một giai điệu hết sức da diết của ca khúc “Câu hò bên bờ Hiền Lương” của nhạc sĩ Hoàng Hiệp – nhạc sĩ miền Nam vừa tập kết ra Hà Nội –

LÊ ĐẠI CANG – THỜI ĐẠI VÀ LỰA CHỌN

NGUYỄN THỤY KHA

Trong lịch sử, có những trùng lặp tưởng là ngẫu nhiên giữa những mốc sự kiện thời đại với những mốc sự kiện thời đại với những mốc sự kiện của một đời người, nhưng có khi lại chẳng hề ngẫu nhiên. Điều đó, rất đúng với cuộc đời của danh nhân văn võ song toàn đất thang mộc Bình Định – Lê Đại Cang. 

TÔI CHỌN BAY TRONG NGÀY TẬN THẾ

NGUYỄN THỤY KHA

Tôi chọn bay trong ngày tận thế
bỏ lại dưới mặt đất mọi ưu phiền dâu bể
mang lên trời nặng những khối tình con
và cả những ước mơ chưa tàn

tôi chọn bay trong ngày tận thế
để được bồng bềnh những giây sống cuối cùng thật nhẹ 

THƠ NGUYỄN ĐỨC TÙNG – HẠ CÁNH XUỐNG BẰNG MỘT ĐƯỜNG BAY NGẮN

NGUYỄN THỤY KHA

Kể mà không cổ. Lạnh mà cháy như rượu 96 độ. Nhịp mà không phải nhịp cũ xưa, căng không thể chùng lại. Không khước từ nhưng muốn truyền thống được phẫu thuật bằng con dao hôm nay.

Thơ Nguyễn Đức Tùng hạ cánh xuống ta bằng một đường bay ngắn, có lúc trùng kinh độ Emily Dickinson,

NHỚ MỘT NGÀY XƯA ĐÃ RẤT XA VÀ CŨNG RẤT XANH

NGUYỄN THỤY KHA

Mẹ Pưl ở làng Rô – Ảnh: Nguyễn Trọng Tạo

Từ sau ngày thống nhất đất nước, tôi đã từng ở Đà Nẵng. Khi ra Hà Nội, cũng đã nhiều lần vào lại Đà Nẵng, có lần lên tận dốc Ông Bề vùng chiến khu xưa, nơi Phan Tứ viết “Gia đình Má Bảy”. Nhưng vẫn chưa lần nào có thời gian trở lại Túy Loan, Thạnh Mỹ, Làng Rô, nơi khi xưa tôi từng có nhiều kỷ niệm. Mùa thu vào Đà Nẵng, tôi mới có dịp trở lại một đoạn đường từng qua.

HỒ HỮU THỚI, GIỌNG NHẠC NGHỆ MỚI

NGUYỄN THỤY KHA

Nhạc sĩ Hồ Hữu Thới

Tôi gặp Hồ Hữu Thới lần đầu vào mùa thu 1985. Khi ấy, có cuộc Hội diễn ngành Thương nghiệp ở Vinh.

Tôi mang đến Hội diễn “gánh hát” của cửa hàng may mặc số 5 Điện Biên – Hà Nội. Thi thố xong, tôi ở lại Vinh chơi với nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo

HÀN MẶC TỬ THI SĨ ĐỒNG TRINH (chương 15, 16 – Hết)

Tiểu thuyết chân dung của NGUYỄN THỤY KHA

15. Quy Hòa

Quy Hòa xanh biển hát người cùi …

Nguyễn Thụy Kha

Đã đến lúc chỉ còn biết bình tĩnh đợi chờ cái gì sẽ đến với mình. Lối đi của số phận đã rõ. Tín lần đến tận nơi hẻo lánh này ở Quy Nhơn thăm Trí trước khi đi Lào. Nhìn thấy Tín tới mà Trí vẫn ngồi bất động hướng ra khơi. Cây phượng vĩ đã gần hết hoa. Trên cát trắng một ít cánh hoa đỏ đang tàn héo… Hai anh em nhìn nhau lặng lẽ. Gió biển thổi nhè nhẹ nhưng cũng làm rụng hết những cánh hoa khô héo còn đeo đẳng trên cây. Tín khóc, vội lấy kính râm đeo vào. Trí phải nói lản ra: “Lúc này anh không lần hạt được nữa, viết đã khó khăn lắm rồi”. Và bình thản nói về chuyện khác.

HÀN MẶC TỬ THI SĨ ĐỒNG TRINH (chương 13, 14)

Tiểu thuyết chân dung của NGUYỄN THỤY KHA

13. Ra đời

…Một ngọn núi vô cùng
Mùa xuân đang chín lại

Nguyễn Thụy Kha

Tháng 6 năm 1939. Mùa hạ Quy Nhơn oi nồng. Mãi cuối chiều mới thấy gió mát từ biển tràn vào. Bệnh tật làm Trí gầy hẳn. Chỉ có đôi con mắt còn linh hoạt như chưa đau yếu gì. Lá thư của Trọng Miên từ Sài Gòn gửi ra khiến Trí nghĩ ngợi mấy bữa nay. Và chắc là còn hỏi mãi không thôi. Nhưng rõ ràng là mỗi người làm thơ đều có một quan niệm của mình. Trí lại nghĩ đến Baudelaire dù sao cái ảnh  hưởng của “Mặt trời thi ca” này quả là không nhỏ. Nhưng thi ca Pháp không thể làm mất bản sắc Việt Nam. Những mô phỏng kiểu vẹt lập tức bị đào thải.

HÀN MẶC TỬ THI SĨ ĐỒNG TRINH (chương 11, 12)

Tiểu thuyết chân dung của NGUYỄN THỤY KHA

11. Đau thương

Như câu thơ xuyên qua thế kỷ
Những câu thơ nới rộng trời xanh

Nguyễn Thụy Kha

Chợt một ngày tình cờ trong nỗi cô đơn, Trí nhận được một tấm ảnh cở 6×9 cm. Kim Cúc mặc áo dài lụa trắng đứng vòm cây. Bức ảnh gây xao động như cơn triều lên trong Trí. Trí không sao biết được ngoài tấm ảnh, Kim Cúc còn dành dụm một số tiền nhỏ, toan nhờ Ngân gửi tặng chàng thuốc thang nhưng gia phong nghiêm cẩn. Không thực hiện được. Trí càng không biết nàng đã quy y, dành riêng một căn phòng ngày đêm hương hoa tụng niệm khi chàng rời khỏi cõi đời, để tưởng nhớ mối tình chàng đã trao cho nàng. Mối tình đầu trong trắng. Chàng chỉ biết phải viết ngay ra cảm xúc trước bức ảnh.